بررسی و تحلیل معیارهای طراحی فضای آموزشی موجود مراکز پیش دبستانی و دبستان و تنظیم آنها براساس معیارهای برنامه ریزی چند بعدی

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل معیارهای طراحی فضای آموزشی موجود در مراکز پیش دبستانی و دبستان و تنظیم آنها براساس برنامه ریزی چند بعدی می باشد. با توجه به اینکه این تحقیق به بررسی استانداردهای طراحی فضای آموزشی و تحلیل آنها پرداخته و برای بازبینی این استانداردها از معیارهای برنامه ریری چند بعدی استفاده کرده و برای مستند سازی کاربست معیارهای این برنامه جامعه نمونه ای را مورد مطالعه قرار داده است از هر دو روش کیفی و کمی بهره گرفته است. جامعه آماری این پژوهش در مطالعه کیفی اسناد و مدارک موجود درباره استانداردهای فضای آموزشی و معیارهای برنامه ریزی چند بعدی بوده است و در مطالعه کمی، کلیه مراکز پیش دبستانی و دبستانی ناحیه 3 شهرستان کرج است که دوره پیش دبستانی و دبستانی را با برنامه ریزی چند بعدی در سال 92-91می گذرانند. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. ابزار گرد آوری اطلاعات شامل چک لیست محقق ساخته متشکل از 50 سوال جهت معیارهای طراحی فضای آموزشی برگرفته از مضامین، مهارت ها و نگرش های برنامه ریزی چند بعدی بود. روش تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار spss بصورت توصیفی و استنباطی انجام شده است. یافته ها در مطالعه کیفی نشان از محدود شدن استانداردهای طراحی فضای آموزشی صرفا به استانداردهای فیزیکی و کم توجهی به استانداردهای برنامه ریزی و طراحی آموزشی بود؛ یعنی همان مواردی که در معیارهای برنامه ریزی چند بعدی و طراحی فضای مراکز یادگیری به خوبی به آن پرداخته شده بود. در جهت مستند سازی این پردازش، مراکزی که این برنامه ریزی را به کار گرفته بودند مورد مشاهده قرار گرفت . نتیجه اینکه اضافه نمودن این معیارها به استانداردهای فیزیکی در طراحی فضا نه تنها می تواند بسیاری از محدودیت های آموزشی در فضاهای غیر استاندار کنونی را به اتکای برنامه ریزی پوشش دهد، بلکه از ضروریات در طراحی فضای آمورشی مبتنی بر مباحث جدید در حوزه طراحی فضای آموزشی این پژوهش به شمار می رود. این یافته ها رابطه بین معیارهای طراحی فضای آموزشی براساس برنامه ریزی چند بعدی در دوره پیش دبستان را معنادار و مثبت نشان داد ولی در دبستان ها این فضای آموزشی چندان مبتنی بر برنامه ریزی چند بعدی نیست؛ یعنی یا معیاری را که براساس برنامه ریزی چند بعدی تعریف شده ندارد و یا حضور آن به صورت موردی است.